Sinds het begin van de fotografie in het midden van de negentiende eeuw tot in de jaren zestig van de vorige eeuw, werden bijna alle foto’s gemaakt in zwart-wit met uitzondering in de reclamefotografie. Foto’s in kleur afdrukken was tot dan toe kostbaar. Daarna werd het afdrukken in kleur steeds goedkoper en dus bereikbaar voor het grote publiek. Tegenwoordig worden bijna alle foto’s in kleur afgedrukt of digitaal getoond. Kleur heeft onze natuurlijke voorkeur, want we leven met kleuren iedere dag, maar…
Toch zijn er nog steeds fotografen die foto’s afdrukken in zwart-wit, waaronder veel beroepsfotografen en kunstenaars. Dit komt onder andere door de specifieke creatieve mogelijkheden van zwart-witfotografie.
Het verrassende van fotografie is, dat we op een vlak stuk fotopapier een foto kunnen afdrukken als een driedimensionaal beeld. Deze illusie werkt beter in zwart-witfotografie, dan bij kleurenfotografie. Dit komt, omdat wij gevoeliger zijn voor tooncontrasten in zwart-witfotografie dan bij kleurenfotografie. Verder is het zo,, dat kleur in een foto ons gemakkelijk afleidt van subtiele details.
Doordat kleur ontbreekt in zwart-witfotografie, zijn andere facetten zoals: vorm, lijnen, vlakken, compositie en contrast erg belangrijk voor een goed resultaat. Deze beeldmiddelen bieden fotografen veel creatieve en beeldende mogelijkheden.
Fotogenres, waarbij zwart-wit fotografie veel wordt toegepast, zijn architectuurfotografie en portretfotografie.
